Lens culinaris

عدس (Lens culinaris) با نزدیک به 9 میلیون تن تولید سالانه در دنیا، چهارمین دانه خوراکی مهم محسوب می‌شود. این فرآورده کشاورزی عمدتاً در هند، کانادا، ترکیه، نپال و استرالیا کشت می‌شود. عدس یکی از منابع مهم پروتئین، فیبر، آهن و ویتامین‌های A و B می‌باشد. ماشوره عدس به عنوان علوفه برای حیوانات نشخوارکننده کوچک در خاور میانه و شمال آفریقا به کار می‌رود. عدس به دلیل توانایی آن برای تثبیت نیتروژن جو، به عنوان کود سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عدس حدود 7000 سال پیش از میلاد در خاور نزدیک، به عنوان بخشی از فرآورده‌های کشاورزی اولیه که شامل نخود، einkorn،‏ emmer و جو می‌شدند، توسط بشر کشت گردید. گسترش عدس به غرب در حدود 6000 سال پیش از میلاد رخ داد که ابتدا به یونان و جنوب بلغارستان رسید و سپس از طریق مجارستان، جمهوری چک و سوئیس به آلمان راه یافت. در عین حال، این فرآورده کشاورزی به اتیوپی در جنوب رسید. از جهت شرق، عدس بین 5000 تا4000 سال پیش از میلاد به گرجستان و سپس در حدود 2000 سال پیش از میلاد به هند و پاکستان راه یافت.

راهکار جهانی برای حفظ و نگهداری عدس در خارج از محل، تعداد 43,214 رکورد عدس را در سراسر دنیا شناسایی کرده است. Genesys اطلاعات مربوط به حدود 70% این موارد را نشان می‌دهد. ICARDA دارنده بزرگترین مجموعه Lens با 12,463 رکورد می‌باشد.

برنامه تحقیقاتی CGIAR در خصوص بنشن‌های دانه‌ای در حال اجرای پژوهشی در خصوص عدس می‌باشد که شامل سیستم‌های برداشت عدس-برنج در جنوب آسیا یعنی جایی که انواع اولیه (و در عین حال پربازده) عدس در زمین‌های آیش کشت می‌شوند و منجر به کاربرد مؤثرتر از زمین می‌گردند، بهبود وضعیت معیشت و تغذیه بهتر در بین خانواده‌های کشاورزی می‌گردد.