Ipomoea batatas

سیب‌زمینی شیرین (Ipomoea batatas) یکی از فرآورده‌های کشاورزی ریشه و تکمه اصلی در دنیا می‌باشد. این گیاه عمدتاً در نواحی استوایی و بخصوص در منطقه کارائیب، منطقه نیمه‌صحرایی آفریقا و شرق و جنوب شرقی آسیا کشت می‌شود. ریشه تکمه‌دار این گیاه عموماً برای مصرف انسان و برگ‌ها و جوانه‌های آن برای خوراک حیوانات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

منشأ این فرآورده کشاورزی ناحیه استوایی امریکا بوده است و احتمالاً در دو منطقه کشت جداگانه بوده است: یکی در امریکای مرکزی و دیگری در ناحیه شمال غربی امریکای جنوبی. نحوه گسترش آن در جزایر اقیانوس آرام هنوز بحث‌انگیز است، ولی این فرآورده کشاورزی در حدود سال‌های 1150 تا 1250 پس از میلاد به نیوزیلند رسید. دومین ورود آن در طول قرن 16 رخ داد، یعنی زمانی‌که اسپانیایی‌ها، انواع امریکای میانه را به فیلیپین آورده و پرتغالی‌ها انواع امریکای مرکزی و کارائیبی را به اندونزی آوردند. پاپوآ گینه نو اکنون مرکز ثانویه تنوع این گیاه محسوب می‌شود. این فرآورده کشاورزی بعدها توسط پرتغالی‌ها به آفریقا آورده شد.

Genesys در حال حاضر اطلاعات مربوط به حدود 8,000 رکورد سیب‌زمینی شیرین را نشان می‌دهد حدود 54% این رکوردها، گونه‌های محلی و 11% آنها گونه‌های وحشی هستند. مرکز بین‌المللی سیب‌زمینی (CIP) دارنده بزرگ‌ترین مجموعه این گیاه می‌باشد و پس از آن، بانک‌های ژن USDA-ARS قرار دارد.

به دلیل نقش سیب‌زمینی شیرین در امنیت غذایی، محققانی که با HarvestPlus کار می‌کنند توانسته‌اند انواعی از سیب‌زمینی شیرین با بهره‌وری بالا را تولید و منتشر نمایند که قادر است نیازهای روزانه ویتامین A را برآورده سازد و در عین حال نسبت به بیماری‌های ویروسی مقاوم بوده و قادر به تحمل خشکسالی باشد. آنها به خاطر این کار، جایزه جهانی غذا را در سال 2016 دریافت کردند. پرورش‌دهندگان همچنین از تنوع ژنتیکی گونه‌های وحشی سیب‌زمینی شیرین جهت حصول ماده والد قادر به تحمل خشکسالی بهره می‌گیرند. یک راهکار جهانی برای تأمین دسترسی‌پذیری تنوع سیب‌زمینی شیرین در آینده تدوین شده است.